Generał, zegarmistrze, karły i czterech panów z lektyką

Natknąłem się, przyznaję że raczej przypadkiem (bo też szukałem czegoś związanego z kwestiami militarnymi), na spis służby dworskiej króla Jana Kazimierza.  Pozwolę sobie więc podać nieco informacji z tegoż spisu, bo też niesamowicie to ciekawe, a momentami wręcz zabawne.

Wśród grupy rzemieślników dworskich znajdujemy min. :

- dwóch ślusarzy

- dwóch zegarmistrzów

- dwóch kominników (specjalista od kominków?)

- dwóch ogrodników

- dwóch ruśniczych (zapewne chodzi o rusznikarzy)

- jednego krawca

- jednego perukarza

Ekipie kuchennej przewodził podkuchmistrz, a wśród jego współpracowników widzimy:

- pisarza kuchennego

- śpiżarnego (to musiała być niezła robota)

- trzech mistrzów kuchennych

- dwóch pasztetników

Bardzo liczna była służba stajenna, licząca ponad 100 osób. Tu znajdujemy np.:

- podkoniuszego, który zarządzał stajniami

- pisarza stajennego, w którego gestii leżała cała buchalteria tego ‘działu’ dworskiego

- kawalkatora (ujeżdżał i trenował konie)

- ponad trzydziestu masztalerzy

- dwóch woźniców –seniorów (głównego i karecianego)

- około sześćdziesięciu innych woźniców

Znajdujemy także służbę, która spełniała bardzo specyficzne zadania na dworze:

- cztery praczki

- trzech karłów (to oczywiście sekcja rozrywkowa)

- czterech segetarów (panowie ci zapewne nosili lektykę monarchy)

A no koniec mój zdecydowany faworyt:

- generał sadów króla JMci (to musiała być ciekawa praca)

Pensje dla dworu i służby królewskiej - razem ponad 300 osób, osobno opłacano oddziały gwardii nadwornej i kapelę królewską - to  sumy (dla okresu 1651-1653) pomiędzy 24 a 28 000 złotych za kwartał. Największe pensje wypłacano trzem lekarzom (odpowiednio – 2000, 625 i 625 złotych) i trzem sekretarzom królewskim (włoski zarabiał 600, niemiecki 375 a francuski 500 złotych). Niestety ‘generał sadów’ dostawał jedną z najniższych pensji – nieco ponad 12 złotych. Dla porównania praczki, zależnie od stanowiska i doświadczenia zapewne, zarabiały od 30 do 200 złotych. Pamiętajmy też, jak w 1651 roku wyglądał kwartalny żołd żołnierski, da nam to jakąś skalę porównawczą: husarz zarabiał 41 złotych, kozak 31 złotych, a piechurzy i dragoni 36 złotych.