wtorek, 17 sierpnia 2010

Jan Karol polny?


W czasie dyskusji na forum historia.org.pl pojawiła się kiedyś kwestia objęcia przez Jana Karola Chodkiewicza buławy polnej litewskiej. Rzecz jest ciekawa, warto o niej kilka słów napisać – pomocą służą tu przede wszystkim prace Leszka Podhorodeckiego, zwłaszcza niezwykle interesująca biografia hetmana, wydana w 1982 roku.
Od zakończenia kampanii 1602 roku w Inflantach Chodkiewicz przejął dowodzenie polsko-litewskich oddziałów pozostawionych tam naprzeciw Szwedom. Zygmunt III na sejmie 1603 roku (4 lutego-3 marca) próbował przeforsować nadanie staroście żmudzkiemu wakującego od 1589 roku stanowiska hetmana polnego litewskiego. Sejm został jednak zerwany, król nie podpisał także i nie złożył swojej pieczęci na nominacji hetmańskiej dla Chodkiewicza. Być może król cofnął decyzję, która nader nie podobała się hetmanowi wielkiemu litewskiemu Krzysztofowi Radziwiłłowi? Chodkiewicz piastował więc, jako komisarz generalny wojska w Inflantach, dowództwo na teatrze działań przeciw Szwedom, nie był jednak de facto hetmanem. Jeszcze 23 marca 1605 roku król Zygmunt III, pisząc do Chodkiewicza, tytułował go hrabią na Myszy, Szkłowie, Bychowie, komisarzem generalnym wojska w Inflantach i starostą żmudzkim. Na sejmie wiosennym w 1605 roku przeforsowano dla Chodkiewicza buławę wielką litewską, wakująca po śmierci hetmana Radziwiłła, wydaje się więc że Jan Karol ‘wskoczył’ na stanowisko hetmana wielkiego de facto nigdy nie będąc hetmanem polnym. Nadanie miało miejsce w uznaniu zasług wojennych, zwłaszcza świetnego zwycięstwa pod Białym Kamieniem (nikt jeszcze wtedy o Kircholmie nie marzył). Już 29 marca 1605 roku król nazywa Chodkiewicza w liście hetmanem najwyższym litewskim. Oficjalnie, jako że sejm z 1605 roku został zerwany, dyplom hetmański wręczono na kolejnym sejmie, którego obrady rozpoczęły się w czerwcu 1607 roku. Od tej pory Jan Karol był już oficjalnie hetmanem najwyższym Wielkiego Księstwa Litewskiego i Generałem Ziemi Inflanckiej.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz