Kilka wpisów temu na blogu opisałem siły armii szwedzkiej w Prusach w 1628 roku, według zeznań jeńców pochwyconych przez wojska hetmana Koniecpolskiego. Tym razem przeniesiemy się na inny teatr wojny – w oparciu o ‘Popis wojska wszystkiego Gustawowego…’ w Inflantach jesienią 1625 roku [w:] Księcia Krzysztofa Radziwiłła… (str. 522-523) . Znów pozwolę sobie najpierw na zacytowanie oryginalnego tekstu, a potem odpowiednie komentarze. Co do liczebności oddziałów – w komentarzach będę podawał liczebność z maja-lipca 1625 roku, kiedy to regimenty/kompanie były najsilniejsze w momencie rozpoczęcia kampanii – do jesieni liczebność musiała się zmniejszyć. Wydaje mi się, że dobrze to pokaże różnicę między stanem faktycznym a zeznaniami jeńców. Raport wymienia gros armii szwedzkiej, identyfikując prawie wszystkie oddziały w armii polowej.
Popis wojska wszystkiego Gustawowego, które tak w Inflantach, jako też w Litwie ma przy sobie Gustaw, między którym jak wiele ludu, jakie imiona hersztów, i jakich nacyj ludzie są
Naprzód pieszego w pułku pod regimentem hrabi de Tum, ośm chorągwi, kładą człowieka 1200 – to oczywiście Hovregementet pod płk. Fransem Bernhardem von Thurn, w 8 kompaniach regiment ten liczył wiosną 1338 żołnierzy
Pod regimentem Hans Jerzego de Arnheim ośm chorągwi liczą 1200 - płk. Hans Georg von Arnim (Arnheim) dowodził ‘Niebieskim’ regimentem najemnym, liczącym 1239 żołnierzy w 8 kompaniach
Pod regimentem Platowa ośm chorągwi – 1200 – ‘Czerwony’ regiment najemny płk. Kaspara Sigmunda von Plato to 1271 żołnierzy w 8 kompaniach.
Angielczyków jest ośm chorągwi – 1200 – w armii szwedzkiej nie było regimentu angielskiego, wydaje się jednak, że chodzi tu o szkocki regiment Jamesa Spensa czyli 1336 żołnierzy w 8 kompaniach.
W pułku Bawalta , Szkotów ośm chorągwi – 1200 – jedynym szkockim regimentem był wymieniony powyżej oddział Spensa. ‘Bawaltem’ był jednak Jakob (James) Duwall, który dowodził szwedzkim (krajowym) regimentem pieszym z prowincji Norrland, który w 8 kompaniach miał 1179 ludzi.
W pułku Bannerowym, regim. Szwedzki, ośm chorągwi – 1200 – Johan Baner miał w swoim regimencie 1172 Szwedów z Östergötland w 8 kompaniach
Pod regimentem Kreutzowym ośm chorągwi - 1200 – Ernst Creutz i jego 949 Finów z Nyland (8 kompanii) rozpoczęli kampanię jako garnizon Rygi
Lubo więźniowie powiadają, iż w każdym pułku, albo pod każdym regimentem jest po 1600 człowieka, nasi zaś kładą jedno po 1200 względem tego, że zpełna, jak z razu na popisie było, być nie może, gdyż nasi co dzień ich po trosze urywają, drugich na derewniach zabijają, i insi tez sami dobrowolnie do naszych ztamtąd uciekają – liczba 1600 żołnierzy na regiment jest błędna, gdyż etatowy stan 8-kompanijnego regimentu krajowego to w tym czasie 1200 żołnierzy. Z danych które podałem powyżej wynika, że regimenty najemne mogły mieć więcej żołnierzy niż przewidywał etat (być może poprzez zwiększenie kompanii pułkownika?), jednak żaden nie zbliżył się do wspomnianych 1600.
Rajtarowie: Naprzód rajtarów powiadają 4 kompanie, jako sami nazywają, które zawsze przy Nim są i onego pilnują – pierwsze trzy (lub faktycznie cztery) to najemne kompanie przyboczne, złożone z kirasjerów.
Aderkas (?) kiryśników ma koni 200 – Jurgen Aderkas dowodził Livfanan czyli przyboczną kompanią królewską, liczącą 119 kirasjerów
Wachtmeister ma koni 200 – ta kompania to liczący 173 konie oddział przyboczny Jacoba de la Gardie, pod komendą Klasa Wachmeistera
Westel ma kiryśników koni 200 – Georg Gustav Wetzel dowodził 160 najemnymi kirasjerami
Wrangielowa kompania – 130 – to może być jedna z dwóch jednostek – przyboczna kompania feldmarszałka Wrangla (licząca 187 koni kompania pod Klasem Didrikiem Sperreuterem) lub (co mniej prawdopodobne) fińska kompania rajtarii Fabiana Wrangla (115 koni)
Magnus ma koni 180 – to zapewne kompania najemna (137 koni) Magnusa von der Pahlen
Asserson ma koni 180 – najemna kompania Kristofera Assersona Mannerskolda liczyła 157 koni, w polu dowodził nią Marten von Ahnen, może to być ewentualnie szwedzka kompania rajtarów Nilsa Assersona Mannerskolda
Bernard Taube ma koni 170 – tak jak w toku wojny 1621-1622 Taube dowodził szlachtą estońską i inflacką, podzieloną na dwie kompanie, liczące razem 150 koni
Rajtarów inszych 200. Wiele rajtarów wszystkich, wiedzieć nie mogą; ci leżą mostem nad Dźwiną – tu akurat wybór może być całkiem spory, mogą to być np. kompanie szwedzkie (z królem przybyło 5 takich kompanii) lub fińskie (12 kompanii w kontyngencie przyprowadzonym z Finlandii przez de la Gardie i Horna)
Wojsko przy Pontusie, drugie – ‘dywizja’ dowodzona przez Jacoba Pontusa de la Gardie i Gustava Horna
Gustav Horn ma ośm chorągwi – 1200 – fiński regiment Horna (z Savolax) miał w 8 kompaniach 1079 żołnierzy
Flemming ma ośm chorągwi – 1200 – patrz niżej
Oxenstierna ma chorągwi ośm – 1200 – mam problem z Flemmingiem i Oxenstierną, wydaje mi się że nastąpiła tutaj pomyłka w interpretacji zeznań jeńców. Flemming nie dowodził w tym czasie żadnym regimentem, być może jednak był podpułkownikiem w fińskim regimencie Hansa Wrangla (ten oddział walczył w Inflantach) i dowodził nim w polu? Ake Oxenstierna był pułkownikiem szwedzkiego regimentu z Dalarna, jednak po raz pierwszy widzimy tą jednostkę w Inflantach dopiero w 1627 roku.
Asserson ma ośm chorągwi -1500 – fiński regiment Kristoffera Aserssona (z Abo) miał zaledwie 760 żołnierzy w 8 kompaniach.
Do tego ma Pontus trzy kompanie rajtarów – zapewne spośród rajtarii fińskiej
Labar (De la Barre) ma też nieco rajtarów; jak wieleby tego było, wiedzieć nie można. Do tego też, i w szańcach nad mostem powiadają, że tam piechoty jest chorągwi dwadzieścia – Francuz Wilhelm de la Barre dowodził regimentem dragonii (2 lub 3 kompanie – 335 żołnierzy), nie wiem jednak jakie inne oddziały mogły być w tym czasie pod jego komendą. Co do piechoty rozmieszczonej po garnizonach i w szańcach nad Dźwiną – była wydzielona przede wszystkim z regimentów piechoty fińskiej.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz