A tym razem coś z innej beczki czyli opracowane przeze mnie kalendarium wojny. Starałem się by znalazły się tam wszystkie najważniejsze wydarzenia, ale oczywiście coś mogło mi umknąć, za co z góry przepraszam...
1697
- 5 kwietnia – król Karol XI umiera na raka żołądka
- na tronie Szwecji zasiada 15-letni Karol XII
1698
- siostra króla, księżniczka Hedvig Sophia, wychodzi za maż za Frederika IV ks. Holstein-Gottop
1699
- 24 sierpnia – część szlachty inflanckiej podpisuje z Augustem II ‘kapitulację’ na mocy której gwarantuje mu nieograniczoną i dziedziczną władzę na terenie Inflant, pod warunkiem że udzieli jej pomocy w uzyskaniu suwerenności spod władzy Karola XII
- 25 (5 października) września - ratyfikacja sasko-duńskiego układu sojuszniczego
- 11 (21) listopada – podpisanie sojuszu sasko-rosyjskiego
- rozpoczyna się mobilizacja szwedzkich regimentów typu ‘indelt’ i stopniowy transfer ich oddziałów na szwedzkie Pomorze
1700
- styczeń – zawiązanie trójprzymierza Rosji, Danii i Saksonii
- 2 lutego – tajny sojusz sasko-brandenburski, co de facto oznacza utworzenie antyszwedzkiej Ligii Północnej
- luty – rozpoczęcie działań wojennych, oddziały saskie wkraczają na szwedzkiej Inflanty i rozpoczynają oblężenie Rygi, zdobywają Dynemut i Kokenhausen
- księstwo Holstein-Gottorp zaatakowane przez armię duńską
- pełna mobilizacja armii szwedzkiej, nowe zaciągi (tak oddziałów narodowych jak i ‘varvade’)
- 6 kwietnia – podpisanie antyszwedzkiego przymierza pomiędzy Brandenburgią i Danią
- lato - flota szwedzka, przy wsparciu okrętów angielskich i holenderskich, przerzuca armię dowodzoną przez Karola XII na duńską wyspę Zelandia (lądowanie pod Humleback).
- 8 (18) sierpnia - w Travendahl zostaje podpisany pokój pomiędzy Danią a księstwem Holstein-Gottorp
- 19 (lub 24) sierpnia – car Rosji Piotr I wypowiada wojnę Szwecji. Oddziały rosyjskie wkraczają do inflanckiej prowincji Ingrii
- Karol XII odwołuje przygotowywaną ofensywę na Saksonię i przerzuca główne siły polowe na front rosyjski
- lądowanie sił szwedzkich pod Rewalem
- 20 (30) listopada – bitwa pod Narwą – Karol XII na czele 10 000 żołnierzy zaskakuje i pokonuje o wiele większą armię rosyjską.
1701
- maj – armia królewska stojąca pod Rewlem i Lais zostaje wzmocniona przez ok. 10 000-osobowe posiłki ze Szwecji
- czerwiec – rosyjski korpus ks. Repnina łączy się pod Kokenhausen z siłami saskimi
- 9 (20) lipca – bitwa nad Dźwiną – armia szwedzka dowodzona przez Karola XII forsuje rzekę i pokonuje oddziały saskie, którym dowodzi feldmarszałek Adam Heinrich hrabia Steinau.
- 5 września – bitwa pod Rauge w szwedzkich Inflantach - szwedzka dywizja gen. Wolmara Antona von Schlippenbacha pokonuje korpus rosyjski
- 18 listopada – w bitwie pod Okielnikami na Litwie siły rodu Sapiehow przegrywają z armią szlachty litewskiej
- 19 listopada – bitwa pod Erastfer (Erastvere) w szwedzkich Inflantach (Estonii) – szwedzka dywizja gen. Wolmara Antona von Schlippenbacha pokonana przez rosyjską armię dowodzoną przez gen. Borysa Szeremietiewa.
- Sasi wycofują się ze szwedzkich Inflant. Szwedzi wkraczają do Kurlandii
1702
- luty - generał Magnus Stuart mianowany dowódcą sił szwedzkich w Inflantach a generał Adam Lewenhaupt obejmuje komendę w Kurlandii
- luty – armia szwedzka wkracza na Litwę. Do wiosny Szwedzi zajmują Wilno, Kowno i Grodno
- 23/24 marca – bitwa pod Druszkieniszkami - siły litewskie hetmana polnego Michała Wiśniowieckiego rozbijają szwedzki oddział pułkownika Hummerhielma
- maj – Szwedzi wkraczają na ziemie Korony
- 23 maja – oddziały szwedzkie bez walki zajmują Warszawę
- 19 lipca – bitwa pod Kliszowem – Szwedzi dowodzeni przez Karola XII pokonują armię saską Augusta II, wspieraną przez oddziały polskie hetmana wielkiego koronnego Hieronima Augustyna Lubomirskiego
- 19 lipca – bitwa pod Sagnitz i Hummelshof - oddziały szwedzkie w Ingrii i Karelii dowodzone przez generała von Schlippenbacha pokonane przez siły rosyjski. W wyniku bitwy łupem Rosjan pada Noteborg nad jeziorem Ładoga (zdobyty w październiku)
- 26 lipca – bitwa pod Kamionną – litewskie armia Wiśniowieckiego i Ogińskiego pokonana przez szwedzki korpus gen. Maidela, wsparty siłami rodu Sapiehów
- 10 sierpnia – Kraków kapituluje przed armią szwedzką
- 30 sierpnia – szwedzki korpus z Pomorza, dowodzony przez gen. Gyllenstierne, łączy się z armią królewską pod Krakowem
1703
- 19 (29) marca - bitwa pod Saladen - Szwedzi pod generałem Lewenhauptem pokonują Rosjan
- wiosna – Rosjanie zdobywają Nyenskans nad Newą, rozpoczyna się tam budowa St.Petersburga
- 2 maja – kawaleryjska bitwa pod Pułtuskiem – zwycięstwo Szwedów (Karol XII) nad Sasami (feldmarszałek Steinau)
- lipiec – podpisanie szwedzko-pruskiego (od 1701 roku Brandenburgia stała się Prusami) traktatu pokojowego
- wrzesień – szwedzki korpus gen. Rehnskolda zdobywa Poznań
- październik - po pięciomiesięcznym oblężeniu kapituluje Toruń. Pozostała przy życiu załoga twierdzy (w chwili rozpoczęcia oblężenia 6 000 żołnierze) zostaje przewieziona do Szwecji a tam w 1707 roku wcielona do specjalnych jednostek jenieckich
1704
- lipiec – Rosjanie zdobywają Dorpat
- sierpień – Narwa i Iwangorod kapitulują przed Rosjanami
- sierpień – bitwa pod Jacobstadt na Litwie – Szwedzi gen. Lewenhaupta, wsparci Litwinami Kazimierza Jana Sapiehy, pokonują korpus rosyjsko-litewski ks. Michała Wiśniowieckiego
- 6 września – Karol XII na czele niewielkiej dywizji (1400-1800 żołnierzy) zdobywa szturmem Lwow
- wrzesień – siły saskie odbijają Warszawę
- 9 listopada - bitwa pod Poniecem – Karol XII na czele armii królewskiej pokonuje saski korpus marszałka Mathiasa Johanna von Schulenberga
- bitwa pod Oderbelstch (nad Odrą)
- bitwa pod Tylewicami (nieopodal Wschowy)
1705
- 16 lipca – bitwa pod Gemaurthof - gen. Lewenhaupt pokonuje korpus rosyjski
- 31 lipca – bitwa pod Warszawą – zagon kawalerii szwedzkiej pokonuje oddziały saskie
- 4 października - Stanisław Leszczyński koronowany na króla Polski
1706
- 13 lutego – bitwa pod Wschową (Fraustadt) – sasko-rosyjska armia pokonana przez korpus gen. Rehnskiolda
- bitwa pod Kleckiem
- lato – armia królewska Karola XII wkracza na teren Saksonii
- 24 września - Szwecja i Saksonia podpisują traktat pokojowy w Alt-Ranstadt. Na jego mocy August II zrzeka się tronu polskiego (zachowując jednakże tytuł) i zmuszony jest wypłacić kontrybucję na rzecz armii szwedzkiej rozłożonej na kwaterach w Saksonii.
- 29 października – bitwa pod Kaliszem - szwedzki korpus generała Mardefelta pokonany przez połączone siły rosyjsko-sasko-polskie (Mardefelt nie wiedział o podpisaniu traktatu pokojowego z Saskonią)
- 30 października – August II ratyfikuje w swojej kwaterze w Piotrkowie Trybunalskim traktat pokojowy ze Szwecją
1707
- wrzesień – armia królewska wkracza do Wielkopolski
- Karol XII pozostawia w Polsce korpus gen. Krassowa (ok. 8000 żołnierzy) i na czele 35-37 000 żołnierzy rozpoczyna ofensywę rosyjską
- w Szwecji zostają utworzone jednostki złożone z saskich jeńców
1708
- początek ofensywy generała Lybeckera przeciw Rosjanom w Ingrii
- korpus Lewenhaupta wyrusza z Kurlandii by połączyć się z armią królewską
- 4 (14) lipca - bitwa pod Hołowczynem (Holofzin)
- bitwa pod Rajowską
- bitwa pod Malatitze
- 9 października - bitwa pod Leśną (Ljesnaja) – korpus Lewenhaupta zostaje rozbity przez Rosjan. Szwedzi tracą ogromny tabor z zapasami i ok. 6000 żołnierzy
- armia królewska rozpoczyna marsz na Ukrainę
1709
- szturm na Veprik
- kwiecień - początek oblężenia Połtawy
- 8 lipca – bitwa pod Połtawą
- 11 lipca - kapitulacja armii królewskiej pod Perewołoczną
- Karol XII jako gość sułtana Turcji zamieszkuje w kwaterze w miejscowości Bender
- armia saska wkracza do Polski, August II odnawia przymierze polityczno-wojskowe z Rosją
- Dania zrywa traktat pokojowy i jej wojska wkraczają do Skanii
- szwedzki korpus generała Krassowa wycofuje się z Polski na Szwedzkie Pomorze
1710
- 28 lutego – bitwa pod Helsingborgiem - armia szwedzka dowodzona przez generała Stenbocka pokonuje Duńczyków
- Rosjanie zdobywają Rygę, Parnawę i Rewel
- początek epidemii w Europie Zachodniej i Skandynawii
- Rosjanie zdobywają Wyborg i Elbląg
1711
- Turcja wypowiada wojnę Rosji
- armia rosyjska dowodzona przez cara Piotra I otoczona przez siły tureckie nad Prutem
- 12 lipca – podpisanie pokoju pruckiego pomiędzy Rosją i Turcją – jednym z jego postanowień (niezrealizowanych) było prawo wolnego przejazdu Karola XII do Szwecji via terytoria rosyjskie
- Duńczycy wkraczają do Bremy i oblegają (bez powodzenia) Wismar
1712
- armia szwedzka gen. Stenbocka ląduje na Pomorzu, jednakże flota duńska, niszczą szwedzką flotyllę transportową, odcina Stenbocka od Szwecji
- Duńczycy zdobywaj Stade
- 9 grudnia – bitwa pod Gadebusch - gen. Stenbock pokonuję siły duńsko-saskie, musi się jednak wycofać do Holsztynu
1713
- armia gen. Stenbocka kapituluje po kilku miesiącach obrony Tonningen
-1 lutego - ‘kalabalik’ w Benderze
- rosyjska inwazja na Finlandię
- bitwa pod Palkane
- odwrót armii fińskiej do Osterbotten
1714
- Karol XII dociera do Straslundu
- 19 lutego – bitwa pod Storkyro – armia fińska pokonana przez Rosjan
- 27 lipca – zwycięstwo floty rosyjskiej w bitwie morskiej u przylądka Hanko (Gangut)
- Finlandia zostaje opanowana przez armię rosyjską, armia fińska wycofuje się do Szwecji
1715
- Prusy i Hanower wypowiadają wojnę Szwecji
- 18 października-24 grudnia – oblężenie Strzałowa (Stressowa) na Rugii
- kapitulacja Straslundu
- Karol XII dociera do Szwecji
1716
- pierwsza szwedzka wyprawa na Norwegię
- kapituluje Wismar, ostatni szwedzki przyczółek w Niemczech
1717
- nawiązanie szwedzko-rosyjskich rozmów pokojowych
1718
- druga szwedzka wyprawa na Norwegię
- Karol XII ginie pod Fredrikshall, armia królewska rozpoczyna odwrot do Szwecji
- armia jamtlandzka gen. Armfelta ulega zagładzie w trakcie odwrotu z Norwegii – ponad 4000 żołnierzy ginie od mrozu i w burzach śnieżnych
1719
- 13 sierpnia – bitwa morska pod Staket
- 9 listopada - pokój szwedzko-hanowerski, na mocy którego za sumę jednego miliona riksdalerow księstwo Bremen-Werden przechodzi pod panowanie hanowerskie
1720
- 21 stycznia - traktat pokojowy z Prusami– zatrzymują one zdobycze na Pomorzu (tzw. Pomorze Szwedzkie włącznie ze Szczecinem, wyspami Uznam i Wolin) w zamian za 2 miliony riksdalerow
- czerwiec - podpisanie pokoju z Danią – Szwecja traci prawo do zwolnienia z ceł w cieśninie Sund
- Fryderyk I zostaje koronowany na króla Szwecji
1721
- 10 września - traktat pokojowy z Rosją, podpisany w Nystad. Szwecji traci Inflanty, Estonię, Ingrię, Dago, Osel, Kexholm i znaczną część hrabstwa Wyborg (Karelię). Rosjanie zostają zobowiązani do wypłaty Szwecji 2 milionow riksdalerow i zwrotu Finlandii
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz