Nowy podjazd do OiM - wreszcie Szwedzi

Ukazał się właśnie kolejny historyczny podjazd do OiM. Tym razem to, wyczekiwani przez wielu graczy, Szwedzi. Podjazd doborowy, złożony z rajtarów i dragonów weteranów, idących w straży przedniej szwedzkiego zgrupowania idącego na odsiecz Tykocina w lipcu 1656 roku. Podjazd to ściągnięcia ze strony OiM:
http://oim.wargamer.pl/download/34-podjazd-szwedzki-pod-tykocinem.html

Każdy człek sobie kucharzem - Anglicy 1588

 

Zapowiadane w poprzednim wpisie menu angielskich zuchów spod komendy sir Francisa Drake’a:

Poniedziałek –  1 funt bekonu, 1 pinta zielonego groszku, 4 uncje sera, 2 uncje masła

Wtorek – 1 funt sucharów, 1 galon piwa, 2 funty wołowiny, 4 uncje sera, 2 uncje masła

Środa – 1 funt sucharów, 1 galon piwa, ćwiartka sztokfisza (suszonej ryby) lub jedna ósma molwy (ryba z rodziny dorszowatych)

Czwartek – 1 funt sucharów, 1 galon piwa, 2 funty wołowiny, 4 uncje sera, 2 uncje masła

Piątek – 1 funt sucharów, 1 galon piwa, ćwiartka sztokfisza (suszonej ryby) lub jedna ósma molwy (ryba z rodziny dorszowatych)

Sobota – 1 funt sucharów, 1 galon piwa, ćwiartka sztokfisza (suszonej ryby) lub jedna ósma molwy (ryba z rodziny dorszowatych)

Niedziela - 1 funt sucharów, 1 galon piwa, 2 funty wołowiny, 4 uncje sera, 2 uncje masła

PS. Na blogu już 100 obserwatorów - witam nowych Czytelników, mam nadzieję, że blog się Wam spodoba!

Każdy człek sobie kucharzem - Hiszpanie AD 1588

Pozostaniemy na chwilę przy kwestiach kulinarnych, przeniesiemy się jednak do drugiej połowy XVI wieku by przyjrzeć się racjom żywnościowym załóg okrętów w czasie wyprawy Wielkiej Armady. Rozdzielę to, dla przejrzystości, na dwa osobne wpisy. Na pierwszy rzut tygodniowa rozpiska po stronie hiszpańskiej. Jako że tłumaczę z niezwykle interesującej pracy Colina Martina i Geoffreya Parkera The Spanish Armada podam czasem w nawiasach oryginalny zapis, na wypadek gdybym coś źle przetłumaczył.

Poniedziałek – 6 uncji sera, 3 uncje fasoli lub ciecierzycy

Wtorek – 6 uncji ryby (tuńczyka lub dorsza, jeżeli nie były dostępne to 5 sardynek lub 6 uncji kałamarnic), 3 uncje fasoli lub ciecierzycy, 1 ½ uncji oliwy, ¼ pinty octu

Środa – 6 uncji sera, 3 uncje fasoli lub ciecierzycy

Czwartek – 6 uncji bekonu, 2 uncje ryżu

Piątek – 6 uncji ryby (tuńczyka lub dorsza, jeżeli nie były dostępne to 5 sardynek lub 6 uncji kałamarnic), 3 uncje fasoli lub ciecierzycy, 1 ½ uncji oliwy, ¼ pinty octu

Sobota – 6 uncji ryby (tuńczyka lub dorsza, jeżeli nie były dostępne to 5 sardynek lub 6 uncji kałamarnic), 3 uncje fasoli lub ciecierzycy, 1 ½ uncji oliwy, ¼ pinty octu

Niedziela - 6 uncji bekonu, 2 uncje ryżu

Oprócz tego dziennie każdy marynarz i żołnierz otrzymywał:

- 2 funty świeżego chleba lub 1 ½ funta sucharów (biscuits)

- 1 pinta wina z Kandii (dzisiejszy Heraklion/Iraklion na Krecie) lub 1 1/3 pinty słabszego wina

- 3 pinty słodkiej wody (która miała służyć tak do picia, gotowania jak i celów higienicznych)

Łakocie sarmackiej Nigelli Lawson

Pogoda za oknem okropna (leje niczym z cebra), więc odpocznijmy na chwilę od wojaczki. Może jakiś deser dla odmiany, przepis z Compendium medicum auctum, po raz pierwszy wydanego w Częstochowie w roku 1789. Wybierzmy coś prostego, może tatarskie ziele w cukrze na sucho [z ukłonami dla Zosi S.]. Potrzebujemy tataraku, cukru, wody i dużo czasu…

Weź korzenia tatarskiego ziela, ostruż je i pokraj płasko, włóż do garnka, nalej wody, warz z pół godziny, potym odlej tę wodę, nalej inszej i znowu warz z pół godziny, także odlej jako i pierwszej, i znowu inszej nalej, jak powre odlej i przepłocz inszą, rozłóż na przetaku, żeby osiąkło. Weź cukru tłuczonego tyle dwoje, ile tatarskie ziele zaważy, włóż na rynkę albo patelę, przesyp cukrem, niech tak stoi na noc. Nazajutrz smaż wolnym ogniem do suchości, mieszając powoli łopatkę.

Insi zaś smażą julep z cukru gęsty, w który kładą korzenie i smażą do suchości, mieszając powoli.

Jeżeli ktoś kiedyś ten przepis wypróbuje to proszę dać mi znać jak smakował…

I znów petyhorcy

Petyhorcy od czasu do czasu przemykają komunikiem przez blog, najczęściej w postaci drobnych znalezisk źródłowych. Tak też będzie i w przypadku tego wpisu, dotyczącego udziału tej jazdy w walkach pod Oryninem w 1618 roku. W Kompucie wojska kwarcianego AD 1618 septembra obok Orynina  wśród spisu wojsk prywatnych znajdujemy X[iecią] Janusza Zasławskiego z Ostroga petyhorców [koni] 100. Wydaje się jednak, że wśród wojsk przyprowadzonych przez koronnych magnatów mogło znajdować się więcej petyhorców. W opisie starć podanym w Żywocie Tomasza Zamoyskiego znajdujemy bowiem wzmiankę o tego typu jeździe w składzie oddziałów Zamoyskiego. Kiedy 400 kozaków pańskich stanowiących pierwszą linię pułku pana Tomasza starło się z nieprzyjacielem, magnat przyszedł im na odsiecz, skoczywszy z chorągwiami swemi, tak usarskimi jak petyhorskiemi nieprzyjaciela w zad odpłoszył i swoim kozakom dał się pokrzepić. Wydaje się więc, że Komput wojska… nie uwzględnia wszystkich wojsk prywatnych, a petyhorców musiało być więcej niż tylko w jednej 100-konnej chorągwi Zasławskiego.

Solutio stipendy menstrui guardiae equestris S.R.Mtis pro mense decembris 1637

Profesor Mirosław Nagielski w swoim artykule Organizacja rajtarii i arkabuzerii koronnej w XVII wieku podał pełną rollę kompanii rajtarii gwardii Władysława IV za okres wrzesień-grudzień 1637 roku. O dokumencie tym wspomniał już we wcześniejszym artykule, czyli w Gwardii przybocznej Władysława IV. Jako że nie wszyscy z Czytelników tego bloga mogą mieć dostęp do artykułów profesora Nagielskiego, pozwolę sobie opublikować ów spis, z drobnymi komentarzami. Wszak rajtaria zajmuje bardzo ważne miejsce na tym blogu, więc tego typu dokument wydaje się bardzo interesujący. Kompania podzielona była na trzy kapralstwa, największe poczty należały do rotmistrza (6 koni), poruczników, chorążego i sekretarza (po 4 konie), oprócz tego dwóch rajtarów ma zagadkowe poczty – jak sądzę 4 i ½ konne (o czym nieco więcej poniżej). Najwięcej odnajdujemy tu pocztów 2-konnych, także kilka 3-konnych. Warto także przyjrzeć się nazwiskom rajtarów – można się raczej domyślać z których części Rzplitej pochodziła większość królewskich rajtarów. Podana płaca to żołd miesięczny za jednego konia, czyli na rajtara przypadało 60 złotych na ćwierć, 240 złotych na rok. Dla porównania, husarze kwarciani w tym okresie mieli żołd w wysokości 40 złotych na ćwierć czyli 160 złotych na rok. Jak widać król nieźle płacił swoim przybocznym…

Solutio stipendy menstrui guardiae equestris S.R.Mtis pro mense decembris 1637

Capitaneo in equos [Johann Donhoff] – 6 - 120 zł.- poczet rotmistrza

Locum tenenti Tiesenhaus-  4 - 80 zł.- poczet porucznika

Locum tenenti Wrangell - 4 - 80 zł. – poczet porucznika

Vexillifero Koskull - 4 - 80 zł.-  poczet chorążego

secret. guardiae ab Holtze – 4 - 80 zł. – sekretarz (pisarz?) kompanii

divers dist. Buchowden (Buxhowden) -  3 - 60 zł.

Bernhardo Howell - 3 - 60 zł.

Corporali Haudring - 3 - 60 zł. - kapral

Michaeli Klaman - 3 - 60 zł.

Woldemaro Weis - 3 - 60 zł.

Fromholdo a Tiesenhaus - 2 - 40 zł.

Baltasaro Pfluger - 2 - 40 zł.

Henrico a Plater - 2 - 40 zł.

Hermano Pfluger - 2 - 40 zł.

Gerhardo Piehl - 2 - 40 zł.

Wernero Engelhad - 2 - 40 zł.

Christophoro Weis - 2 - 40 zł.

Gerhado Korff - 2 - 40 zł.

Ottoni Ringmuth - 2 - 40 zł.

Alexandro Hoicking - 2 - 40 zł.

Henrico a Dorthesen - 2 - 40 zł.

Joanni Olthewing - 2 - 40 zł.

Hermano Mathiae Rolling - 2 - 40 zł.

Joanni Christophoro Reichart - 2 - 40 zł.

Joanni Bucholcz (Bucholtz) - 2 - 40 zł.

corporali Kirschbruck (Kirschbruch) - 3 - 60 zł. - kapral

Bartramo a Todwen - 3 - 60 zł.

Jacobo Auing (Awing) - 2 - 40 zł. [w przypisie profesor Nagielski podał że w roli listopadowej rajtara tego zastępuje Joanni Huing, także z pocztem 2-konnym]

Jacobo Ditrichdorff - 3 - 60 zł.

Michaeli Kranck - 2 - 40 zł.

Faelici Pawłowski - 2 - 40 zł.

Georgio ab Hulsen - 2 - 40 zł.

Fromholdo a Segeren - 2 - 40 zł.

Sebastiano Kalckstein - 2 - 40 zł.

Henrico Frieck - 2 - 40 zł.

Ottoni Tornau - 2 - 40 zł.

Andrea Brauset (Brauser) - 2 - 40 zł.

Nicolao Kikull ( Kidall) - 2 - 40 zł.

Joanni Stach - 2 - 40 zł.

Friderico Moll - 2 - 40 zł.

Nicole a Nassau - 2 - 40 zł.

Georgio Detmar - 2 - 40 zł.

Friderico ab Arcke - 2 - 40 zł.

Corporali Paskau - 3 - 60 zł. - kapral

Petro Castell - 3 - 60 zł.

Sebastiano Hartman - 2 - 40 zł.

Christophoro Rogalle - 2 - 40 zł.

Friderico Queist - 2 - 40 zł.

Nicolao a Saren - 2 - 40 zł.

Friderico Warning - 2 - 40 zł.

Christophoro Stogniew - 2 - 40 zł.

Casparo a Saren - 2 - 40 zł.

Guilhelmo Wald - 2 - 40 zł.

Reinholdo Kallenbach (Kallenbuch) - 2 - 40 zł.

Joanni Wilcken - 2 - 40 zł.

Joanni Christophoro Venediger - 2 - 40 zł.

Guilhelmo Furstenberg - 2 - 40 zł.

Theodoro a Milbe - 2 - 40 zł.

Joanni Kaymir - 2 - 40 zł.

Petro Adamkowicz - 2 - 40 zł.

Tibicines: [muzycy]

Baltasaro Erhard - 2 - 40 zł.

Jacobo Debiger - 2 - 40 zł.

Nicolao Jacobi - 2 - 40 zł.

Joanni Gartner - 2 - 40 zł.

Gregorio Zawadzki - 1 - 20 zł.

Joanni Szylicz

Zachaero Wustendorff – ci dwaj rajtarzy mieli łącznie 9 koni z żołdem po 90 złotych na poczet. Profesor Nagielski sugeruje że jeden z nich miałby 5 a drugi 4 konie, dziwi się jednak że obydwaj mieli taki sam żołd. Wydaje mi się,  że  obydwa poczty miały po 4 i ½ koni, gdyż 4  konie po 20 złotych i ½ konia czyli 10 złotych daje nam właśnie owe 90 złotych na poczet.

Martino (Matias) Podkowa - 3 - 60 zł.

Joanni Christophoro Studziński - 3 - 60 zł.

Bartolomeo Zakrzewski - 1 - 20 zł.

Jacobo Bucowicz - 1 - 20 zł.

Andrea Ferens – 1 -  20 zł.

Chyrurgo Mihall - 1 - 20 zł.

Summa lateris equos -  78 - 1560 zł.