Rota kozacka na koni sto dwadzieścia

Znalazłem list przypowiedni króla Jana II Kazimierza dla litewskiego rotmistrza Łukasza Rossudowskiego, datowany w Nowym Dworze, dnia piątego, miesiąca Decembra, roku pańskiego tysiąc sześćset piędziesiąt czwartego, panowania naszego polskiego szóstego a Szweckiego siódmego roku. Tego typu dokumenty zawsze mnie interesowały więc pozwolę sobie przytoczyć fragmenty. W obliczu postępów moskiewskich starano się powiększyć armię litewską, nie tylko woysko W . X. L. w służbie zatrzymać, ale też ad proportionem sił nieprzyjacielskich augmentować. W liście czytamy oczywiście pochwałę dotychczasowej służby rotmistrza, doświadczoną mając wierność twoie w dziele rycerskim, dzielność y do usługi naszey y Rz-ptey ochotę. Pan Łukasz otrzymał rozkaz formowania chorągwi kozackiej w koni sto dwadzieścia, których porządek taki ma bydz: koń dobry, bandolet y para pistoletów, tak u towarzysza iako y pachołka onego. Żołd (wraz z kuchennym) określono na 40 złotych na ćwierć (na jednego konia oczywiście). Rotmistrz miał się postarać by zaciągnąć jak najwięcej doświadczonych żołnierzy, abyś pomienioną rotę ludzi ćwiczonych y iako naywiecej w służbie bywałych sposobił. Na zebranie chorągwi dano mu sześć tygodni. Oddział miał się potem popisać przez pisarzem polnym litewskim lub wyznaczonym przez hetmana substytutem, po czym pomaszerować tam gdzie hetmańskie zaydzie rozkazanie.

Co ciekawe, chorągiew ta służyła aż do sierpnia 1659 roku, od 1656 roku wchodząc w skład dywizji prawego skrzydła, dowodzonej przez hetmana wielkiego Pawła Jana Sapiehę.