środa, 26 października 2011

Barwa gwardii JKM - cz. X

I jeszcze jednak krótka notka ‘gwardyjska’ (AWu, już możesz zacząć marudzić, bo tym razem będzie tylko o wyposażeniu), dotyczącą mojej ulubionej rajtarii. Kiedy na wesele Władysława IV z Cecylią Renatą przybył we wrześniu 1637 roku poseł króla duńskiego Chrystiana IV, Tage Thott, przydano mu w eskorcie rajtarię przyboczną króla Władysława. Za karetą posłową jechała gwardia rajtarska zbrojna JKMci pod dwieście koni, z chorągwią tubis et tympanis triumphaliter.
Chodzi tu oczywiście o kompanię/chorągiew dowodzoną przez Jana Denhoffa. Oddział popisał się tu nader ładnie, trębacze i paukerzy na pewno robili sporo hałasu. Najważniejsze jest jednak określenie zbrojna, oznaczające że żołnierze nosili uzbrojenie ochronne. Co prawda z tak lakonicznej wzmianki nie można wywnioskować, czy chodzi tu o zbroje ¾ czy też komplet napierśnik + naplecznik, mimo wszystko jest to jednak kolejny (obok wcześniejszej o dwa lata relacji Ogiera) dowód na to, że nasza rajtaria przynajmniej w niektórych oddziałach nie porzuciła uzbrojenia ochronnego. W świetle wciąż pokutującej tezy prof. Wimmera jakoby rajtaria już około 1633 roku porzuciła uzbrojenia ochronne i przerzuciła się na noszenie koletów jest to znalezisko tym cenniejsze – a jestem przekonany, że istnieje jeszcze więcej źródeł z epoki, które potwierdzają używanie przez naszych rajtarów uzbrojenia ochronnego po 1633 roku. 

5 komentarzy:

  1. I always like a bit of Guard, good description.

    OdpowiedzUsuń
  2. Just a bits and pieces really :) In Poland during 17th century untill half of the century guard was paid from king's own purse. It was during wars against Cossacks that majority of guard units became part of standing army ('komput') and were paid from national treasury.

    OdpowiedzUsuń
  3. No jeśli nawet u Anglików do 1640 lat wojny Domowej były kilku pułków w pełnych kawaleryjskich łatach.... To czemu takim półkom nie być u Polaków w 1640 гг??? Inne pytanie że z każdym rokiem ich stawało coraz mniej.

    OdpowiedzUsuń
  4. Jak rozumiem pod pojęciem 'łaty' chodzi tu o pancerz? To muszę Cię rozczarować, w czasie ECW był tylko jeden regiment kirasjerów (sir Artura Haselriga) i trzy samodzielne kompanie. Poza tym regiment Haselriga już w 1643 roku nie był kirasjerskim, bo utracił większość ekwipunku. Dodatkowo przykład Anglii naprawdę nie jest najlepszy dla porównania z kontynentalną Europą, co wynika przede wszystkim ze specyfiki sił zbrojnych walczących w czasie ECW.

    OdpowiedzUsuń
  5. Tak, właśnie pułk Artura Haselriga ja i miał na myśli...
    Poza tym, mi spotykał się obraz na której była przedstawiona jedna z bitew Trzydziestoletniej wojny 1640 гг., Nördlingen 1645 roku, zdaje się...
    Tam też byli jeźdźcy w pancerz na 3/4.

    OdpowiedzUsuń