Szable, muszkiety, kirysy...

Poszukując informacji o pewnym regimencie piechoty (o czym już niedługo…) natknąłem się dzisiaj na Rejestr rzeczy pozostałych po śmierci X. Janusza Radziwiłła w Tykocinie. Spis długaśny, wymienione są liczne skrzynie, szkatuły, warcaby,  etc, chciałbym jednak przytoczyć kilka (no dobra, nieco więcej niż kilka) pozycji z listy – dotyczących ekwipunku i uzbrojenia wojskowego.  Będzie tam uzbrojenie ochronne, broń biała, broń palna a i sporo sztandarów.  Według mnie szalenie ciekawe…

Siodło dealbekiskiej roboty, turkusami i rubinami sadzone.

Siodło tureckie także turkusami i rubinami sadzone; strzemiona przy niem kozackie złociste także turkusami sadzone. Tark czerwony jedwabny i popręgi. Do tegoż siodł Tekieltyn czerwony jaxamitny [aksamitny], turkusami i rubinami sadzony.

Siodło staroświeckie w nowej złocistej oprawie na jaxamicie czerwonym.

Siodło angielskie cytrynowe jaxamitne, i kapy do pistoletów olster takież.

(…)

Rapier od P. Sakiena

(…)

Skrzynia z broniami:

Szabel w złocistej oprawie, kamieńmi, perłową macicą i rogiem sadzonych 2, z paskami takiemiż.

Szabel w białej z srebrem oprawie 4, z paskami.

Szabel w białej z srebrem oprawie 2 bez pasków.

Szabla w żelazo złociste oprawna.

Szabel w czarnej oprawie trzy.

Pałasz wielki, w złocistej oprawie.

Pałaszów zwyczajnych złocistych dwa.

Koncerzów srebrem oprawnych dwa.

Kordelasz Mariaszowski, złocisto oprawny w jaxamicie.

Kordelasz Bekieszowski, w złocistej oprawie.

Tesaczek mały złocisty.

Kordelasz połowy biało oprawny.

Kord polski w czarnej oprawie.

Czekan w srebro suto oprawny.

Kordelasz polowy stary.

(…)

Karacena jaxamitem czerwonym kryta.

Rękawy karacenowe adamaszkiem kryte.

Kurta łosia [kolet?]

(…)

Chorągiew biała z orłem czarnym usarska [czarny orzeł oczywiście radziwiłłowski]

Chorągwi kościelnych 6

(…)

Kirys szmelcowany zupełny z szyszakiem, z obojczykiem, naręczkami i nakolankami.

Kirys polerowany z naręczkami i nakolankami bez szyszaka.

Zbroja złotem nabijana stara i szyszak do niej.

Zbroja nowa polerowana z ćwieczkami srebrnemi, barchanem podłożona; a szyszak do niej także jaxamitem podłożony.

Zbroja polerowana dawna.

Zbroja szmelcowana stara.

Szyszak szmelcowany z ćwieczkami złocistemi.

Szyszak nabijany złotem.

Szyszak stary luźny.

Czapka karacenowa.

Karwasz serpentynowy.

Karwasz usarski złotem nabijany.

Rękawice dwie żelazne, skórą kryte.

(…)

Szabla złota rubinami sadzona, miejscami diamenty; paski także złotem oprawne, temiż kamieniami sadzone.

Szabla złota z szmelcem lazurowym, paski także złotem oprawne.

Szabla złota blachmatowa; sznury szare z srebrem.

Szabla złota z szmelcem turkusowym i czarnym; paski złotem oprawne (ta szabla na trumnie zostaje)

Szabla w żelazo złotem i srebrem nabijana oprawana; paski taśmiane czerwone z srebrem.

Koncerz suto oprawny, turkusami wszystek sadzony wielkiemi; niedostaje 5 turkusów; bez sznurów/

Koncerz także suto oprawny bez kamieni i bez sznurów.

Pałasz złocisto oprawny szeroki.

Buława Dealberkirskiej roboty, suto na złocie turkusami i rubinami sadzona, z blachmatem, nie dostaje kamieni 14.

Buława suta, jaspisami i turkusami sadzona, na jaspisach rubinki. Kamieni nie dostaje 5. ( ta na trumnie przy ciele zostaje)

Buława suto złocista, samemi turkusami sadzona. Kamienie nie dostaje 21.

Buława w capę wybijana złocista. Turkusami i rubinami sama głowa sadzona. Nie dostaje kamieni 4.

(…)

Siodło niemieckie wielkie zielone, jaxamitne haftowane.

Siodło usarskie stare, czerwonym jaxamitem kryte, srebrem złocistym oprawne. Czołdar błękitny sukienny.

(…)

Wilków pocztowych [skór dla pocztowych husarskich] 6.

(…)

Kałkan żelazny złotem nabijany.

Rohatyna Moskiewska złotem nabijana.

Partizan złocisty z herbem X. J. M. nienasadzony.

Partizanów białych z Bychowa 9.

(…)

Koncerz w czarnej oprawie.

Pałaszów w trzasce dwa.

Kord polski jeden.

Szpada w żelazo złociste oprawna staroświecka.

Miecz katowski w trzasce. [to ciekawa część ekwipunku…]

Czekan na drzewie kością sadzonem.

Buławy dwie żelazne.

Sztylety dwa w prostej oprawie.

(…)

Miecze trzy.

Sztokad w samych pochwach dwie.

Rapierów żołnierskich 58.

(…)

Chorągwi żółtych regimentowych siedm.

(…)

Karwasze usarskie złotem miejscami nabijane.

Chorągiew Pana Gąsiewskiego [Gosiewskiego] piesza polska żółta z białym i błękitnym krzyżem. Lisztwa czarna.

Chorągiew kozacka czarna z białym krzyżem z czerwoną listwą.

Kornet rajtarski haftowany stary.

Chorągiew błękitna nowa kitajczana, ze trzema koronami żółtemi.

Chorągiew cechowa czerwona.

Siodło Adziamskie jaxamitne, srebrem złocistym oprawne, stare, strzemiona przy nim mosiądzowe złociste.

(…)

Łuk turecki żółty.

(…)

Berdyszów nabijanych na drzewo malowane nasadzonych z herbami X. J. M. 2.

Strzelby:

Fuzja z rurą szmelcowaną złotem nabijaną Paryzka od X. nieboszczyka P. Wojewody Krakowskiego.

Fuzje 2 bardzo długie Sedańskie ze srebrnymi celami.

Fuzja krótsza Sedańska.

Fuzje 3 jeszcze krótsze Sedańskie.

Fuzji Utrechtskich jednakich para.

Fuzja Orleańska jedna.

Fuzja Bruxelska mała lekka jedna.

Fuzja Francuzka jedna.

Fuzja o czterech rurach jedna.

Fuzja Hiszpańska stara jedna.

Fuzja staroświecka jedna.

(…)

Muszkietów para w szarej osadzie z kością, zamki szmelcowane, koła i kurki złociste, jeden o 6; drugi o 12 gwintach.

Muszkietów para w czarnej z kością osadzie, zamki gładko rysowane, koła kryte.

Muszkietów 4 szarych kością sadzonych, z kołami wypukłemi.

Muszkietów 4 szarych kością sadzonych bez gwintów.

Muszkiecik z małą dziurkąw osadzie czerwonej z kością.

Muszkiet czarny srebrem oprawny, zamek staroświecki.

Muszkiet szary kością sadzony, rura złotem nabijana.

Muszkiet szary kością gęsto nakształt pereł sadzony, srebrem oprawny.

Ptaszynki 2, z zamkami szmelcowanemi w szarej osadzie.

Karabinów włoskich z szerokiemi zamkami w szarej osadzie 8.

Muszkiet długi z janczarską rurą w czarnem drzewie kością sadzony, zamek rysowany.

Karabinków 4 cudzoziemskich długich w szarem drzewie, kością sadzonych.

Rusznica cudzoziemska długa w szarem drzewie perłową macicą sadzona, mosiądzem nabijana.

Karabin ze dwoma rurami.

Karabin z rurą długą gwintowaną ptaszą.

Guldynek para w szarej osadzie, zamki szmelcowane.

Guldynek 2 dawnych X. M. J. krótkich, w czarnem drzewie kością sadzonych.

Janczarka w szarej osadzie.

Muszkiecik o dwóch rurach, jedna zwierzynna, a druga ptasza od P. Kryspina.

Karabin Moskiewski w czerwonem indyjskiem drzewie, zamek mosiądzowy złocisty, rura bułatowa złocista.

Karabin nowy Holenderski z kołem.

Karabin o dwóch rurach i dwóch zamkach.

Szturmak z rurą mięźszą nakształt karabina.

Pistoletów 2 z wielkiemi kołami, z srebrnemi głowicami.

Pistoletów staroświeckich 2 w hebanie, srebrem oprawne.

Pistoletów 2 pary w Indyjskiem drzewie, srebrem oprawne.

Pistoletów 2 pary z wielkiemi kołami i głowicami drewnianemi.

Krótka rusznica staroświecka z wielkim zamkiem w szarej z kością osadzie.

Pistoletów do zarywania nowych Holenderskich para z zamkami polerowanemi; pistoletów druga takaż była para, ale jeden złamany w Mohilewie, zatem jeden drugi, a drugi krótki.

Pistoletów dawnych X. J. M. z gładkiemi zamkami para w Indyjskiem drzewie, całe potłuczone.

Muszkietów starych para.

Muszkietów czerwonych kością sadzonych dwa.

Muszkiecik pojedynkowy.

Fuzja podła.

Karabin o dwóch rurach.