Terror Tartarorum - cz. I

Bernard Pretwicz (Bernhard von Prittwitz) to jeden z najsłynniejszych dowódców wojsk polskich w XVI wieku, rotmistrz obrony potocznej który przeszedł do historii jako Terror Tartarorum. Nie na darmo mówiono o nim, że za Pana Pretfica wolna od Tatar granica. Na czele Kozaków a Czeremisów bronił Podola, miał tam wygrać siedemdziesiąt bitew (zapewne w większości chodzi tu o potyczki niezbyt wielkich grup jazdy), nierzadko zapuszczając się pod Oczaków. Zobaczmy więc jak sam rotmistrz pisał o swoich przewagach nad Tatarami, Turkami i Wołochami -  w cyklu tym będę prezentował fragmenty z jego korespondencji z lat 40-tych XVI wieku. Jako pierwsza wyprawa z 1540 lub 1541 roku:

Jam tedy poszedł za niemi [Tatarami] w pogonią z p. Pawłem Secygniowskim i z p. Janem Sobieskiem i z Iwanem Alita i z inszemi służebniki J.M.P. wojewody [hetmana polnego koronnego Mikołaja Sieniawskiego]. Przyszedłem pod samy zamek do Oczakowa, Tatarów nie nalazł i posłałem do wojewody oczakowskiego, pytając go o Tatarzech gdzie są, aby nam ludzi wrócili, aby to im przykazał. On powiedział: ‘wy się wiedźcie z Tatary, oni są na wierzchowinach Brzeżańskich, a w mieście ich nie masz, czyńcie z niemi co chcecie’. Ja tedy wziąwszy Pana Boga na pomoc i sprawiedliwość J.Kr. M., poszedłem do nich, tamem ich pobił i wiele ich żywo pojmał, dzieci, żony pokłół, podeptał, mszcząc się krzywdy J.Kr. Miłości. A tamem u nich koni wziął przez pięćset, między któremi było koni w dwieście tureckich, tak sami więźniowie powiadali, a czeladź Turcy już od nich byli odebrali co im koni pod nie dawali z połowicy, a insze pokupili. Potem posłałem pod szlaki służebniki strzedz, nad którymi Goślicki był starszym. A tam się dostrzegł Tatar Białogrodzkich, nad którymi był starszym Alaverdi i Kurtka, a oni idą z księstwa litowskiego ludzi pobrawszy po uchodziech, pasieki powybijawszy. Tam ich pobili i tych dwóch starszych wodzów pojmali. Tam się też z tego poboju dostało koni kilkadziesiąt między któremi były też tureckie.