Sojusznicy RON - cz. VI

Kolejna wyprawa do Gdańska, tym razem zobaczymy jak miała wyglądać rajtaria miejska w czasie wjazdu Ludwiki Marii do miasta w 1646 roku. Oczywiście mieszczanie chcieli się pokazać z jak najlepszej strony, wywarli chyba niezłe, acz nieco błędne wrażenie na widzach - niemniej jednak opisy źródłowe są bardzo ciekawe. Ilustracja z kolekcji Daniela Staberga, co prawda pokazuje arkebuzera z drugiej połowy XVI wieku, niemniej jednak gentelman wygląda nader strojnie i statecznie, niejako pasując do wizerunku mieszczanina bawiącego się w żołnierza.

Opis kawalera de Labouveur, towarzyszącego pani de Guebriant – Francuza dał się zmylić nader wojennemu wyglądowi konnych mieszczan:

Następnie widzieć się dało czterystu Kawalerzystów Gdańskich, z których dwieście pięćdziesiąt młodych ludzi bezżennych: reszta gospodarzy, wszyscy ogólnie wybrani z celniejszych Obywatelów i Kupców miasta tego. Ubiór ich był niemiecki z sukna czarnego, katanki podobnego axamitu. Mieli głowy nakryte kapeluszami kastorowemi, podpiętemi z jednej strony, nad któremi wznosiły się pióra białe i czarne, wisiały im u szyi łańcuchy złote, a na nich klucze do pistoletów. Siedzieli na dzielnych koniach, kulbaki i czapraki po większej części srebrem haftowane mieli, nagłówki równie okryte. Słowem ciężko widzieć Szlachtę lepiej ukształconą i zręczniejszą na koniu, jak ten stan miejski, który się rodził w żołnierskiem ćwiczeniu, do czego jest mu bodźcem miłość wolności.  

Anonimowy autor Ingresu... także dał nam ciekawy opis mieszczańskiej kawalerii:

Szło Muszkieterów od przedmieścia y po wszystkich ulicach, cechów rożnych, po stronach ze trzy rzędy, Chorągwi ze sto.(...) następowała szeregami Raytarya Mieyska pod kornetem swym, stroyno ubrana, wszyscy w barwie karmazynowey iedney potrzeby Srebrne, pod kapeluszami barwianemi z piórami Strusiemi, Trębaczow czterech, w teyże barwie, szeregów 47, osób 35, a dwa szeregów w zupełnych kirysach, wszyscy na dobrych barzo koniach. Po nich szła Raytarya także miejska, wszyscy w iedney barwie plisiowey czarney, pod kapeluszami czarnemi a piórami białemi na wybornych koniach szeregów 20.Trębaczow w takiej barwie 4. Następowała potym Raytarya karmazynowey barwy iako pierwsza, szeregów 16, a w pliszowey czarney szeregów 10. Z herbami Gdańskiemi, na fartuszkach czerwonych adamaszkowych przy każdey stronie uwieszonych bogato.