Kij jako broń psychologiczna

Don Alvaro Navia-Osorio y Vigil, trzeci markiz Santa Cruz de Marcenado to hiszpański żołnierz i dyplomata, żyjący w latach 1684-1732. Zanim poległ w starciu z wojskami tureckimi w starciu nieopodal Oranu, zasłynął jako autor Refleksji Militarnych [Reflexiones Militares] –siedmiotomowego dzieła, gdzie omawiał min. zwalczanie partyzantki. Znalazłem bardzo interesujący fragment, napisany dwa lata przed śmiercią markiza, dotyczący szkolenia żołnierzy piechoty w walce z kawalerią. Oto jak Don Alvaro sugerował by przyzwyczajać piechurów do walki z kawalerią – głównie przez oddziaływanie psychologiczne:

Oficer piechoty winien dosiąść silnego i potężnego konia (…) a potem zaszarżować na piechura, który ma stać przygotowany [uzbrojony tylko] z kijem [drągiem czy po prostu dłuższym kawałem drewna…]; [piechur] zobaczy wtedy że gdy wyciągnie kij w stronę końskich oczu lub uderzy go nim w łeb, koń spłoszy się i zatrzyma atak. W tym momencie oficer powinien wykorzystać tę sytuację, by unaocznić żołnierzom, że jeżeli koń nie jest w stanie przejechać po człowieku uzbrojonym tylko w kij, kawaleria nie da sobie rady przeciwko sformowanym batalionom [piechoty], których bagnety, kule i zwarty szyk są w stanie jeszcze bardziej spłoszyć konie.