Tym razem Zygmunt Abrahamowicz podzieli się z nami tłumaczeniem objaśnień nieznanego autora tureckiego z XVII wieku do rysunków przedstawiających chorągwie i emblematy janczarów Porty (źródło to rękopis nr 3358 Biblioteki Uniwersyteckiej w Bolonii). Pułki to oczywiście janczarskie ody (orty). Poniżej podaje tekst jak w tłumaczeniu, wszystkie komentarze w nawiasach są autorstwa Z. Abrahamowicza. Zulfikar to legendarna szabla proroka Mahometa – na sztandarach przedstawiano ją z rozdwojonym ostrzem.
- Czerwony proporzec. Nad nim biała chorągiew. Na nim samym dwie białe chorągwie. Pułk drugi
- Czerwona chorągiew pułkowa. Na niej biały zulfikar. Pułk trzeci
- Na szczycie (namiotu) orle skrzydło. Pułk czwarty
- Czerwony ...(wyraz nie notowany w słownikach). U szczytu (namiotu) chorągiew biało-zielona (sic!). Pułk piąty
- Niewielki czerwony znak. Pułk szósty
- Zielony zulfikar. U szczytu (namiotu) zielona chorągiew. Pułk siódmy
- Czerwony lew. Przed (sic!) nim gałąź (sic!) palmy daktylowej. Pułk trzynasty
- Dwie kule. Nad nimi biała chorągiew. Pułk czternasty
- Czerwony porfir (?). U szczytu (namiotu) chorągiew pułkowa w połowie czerwona, w połowie biała. Pułk piętnasty
- Dwie armaty na krzyż. Dwie białe chorągwie. Pułk szesnasty
- Czerwona chorągiew pułkowa. Pułk siedemnasty
- Trzy razy jedne nad drugimi skrzyżowane armaty. Pułk osiemnasty
- Chorągiew pułkowa czerwono-biała, cętkowana. U jej wierzchołka dwie kule. Pułk dziewiętnasty
- U szczytu (namiotu) czerwony proporzec. Pułk dwudziesty
- Czerwony wielbłąd. Chorągiew czerwona i biała. U jej wierzchołka dwie kule. Pułk (dwudziesty) pierwszy
- Buńczuk biały z buzdyganem. Pułk dwudziesty dziewiąty
- Buńczuk czarny z buzdyganem. Pułk trzydziesty
- Czarny nadziak (topór bojowy). Na jego szczycie biała chorągiew. Pułk 33
- Czerwone schody (drabina). Pułk 34
- Czerwony zulfikar. Pomiędzy jego ostrzami czerwona tykwa. Pułk 35
- Biała chorągiew pułkowa z zulfikarem ze smoczymi paszczami. U jej szczytu kula
- Zulfikar ze smoczymi paszczami. Pułk 36
- Na głównych linach [i] u wierzchołka (namiotu) biała chorągiew. Pułk 37
- Czarne kopyto wielbłąda. Pułk 36
- Czerwona ryba. Pułk trzydziesty siódmy
- Na linach (namiotu paski) czerwonego sukna. Pułk czternasty
- Dwie czerwone chorągwie czorbadżych. Pomiędzy nimi kula. Pułk czterdziesty trzeci
- Zielony cyprys bez pnia. Pułk czterdziesty czwarty
- Pułk czterdziesty piąty. Zamiast rysunku wypisane słowa arabskie: Tewekkiiltu ala 'l-tah, tj. Zaufałem Ałłahowi
- Czerwona kula. Na niej chorągiewka, na tej zaś pięć czelenków (tj. piór, stanowiących odznakę bojową). Pułk 59
- Czarna tarcza rumelijska, kula i czarna chorągiew pułkowa. Pułk 42
- Na ciemieniu czerwonego słonia chorągiew pułkowa. Pułk 43
- Czerwony topór. Pułk czterdziesty szósty
- U szczytu (namiotu) gałąź palmy daktylowej. Pułk czterdziesty siódmy
- Dwie litery w. Pułk czterdziesty ósmy
- Czarna wieża z czarnymi szybami. Pułk 50
- Czerwony namiot... (słowo niezrozumiałe). U jego szczytu chorągiew pułkowa w połowie biała, w połowie czerwona. Pułk 51
- Zielona chorągiew i czerwony tulipan, zaś na wierzchołku namiotu różnokolorowa chorągiew. Pułk 32
- Czerwony zulfikar. U szczytu (namiotu) biały proporzec. Pułk pięćdziesiąty pierwszy
- Czerwony lemiesz pługa. U szczytu (namiotu) buńczuk paszyński. Pułk pięćdziesiąty drugi
- Czarny księżyc. Pułk pięćdziesiąty trzeci
- Niebieski żuraw. Pułk 68
- Czerwona manierka z tykwy. Pułk 69
- Na głównych linach (namiotu) czerwona chorągiew. Pułk 70
- Pies rasy samsuńskiej. Pułk 71
- Czerwona drabina (schody). Pułk 72
- Na szczycie namiotu biała chorągiew. Pułk 73
- Czarna litera n z czarną kropką w środku. Pułk 78
- Czarny słoń. Pułk 79
- U szczytu namiotu czarne ryby. Pułk 80
- Czarny but. Pułk 89
- Chorągiew pośrodku czerwona z białym tłem. Nad trzema kulami biały proporzec. Pułk 90
- Czarna tykwa. Pułk 91
O co chodzi z "u szczytu namiotu " ?
OdpowiedzUsuńA kojarzysz namioty tureckie z epoki?
OdpowiedzUsuńPowiedzmy, kojarzę ten zdobyczny .
OdpowiedzUsuńJak Ci to napisać... szczytem namiotu będzie tu 'czubek' namiotu, zwieńczenie trójkąta ;)
OdpowiedzUsuńStarczy info ze to kolor namiotu, w którym nie wiem mieszkał dowódca ? czy wszystkich namiotów :)
OdpowiedzUsuńzastanawiałem się czy to nie heraldyczne i nie maja namiotów na sztandarach..
Nie bardzo rozumiem to co napisałeś powyżej w pierwszym zdaniu ;) Wszak to że orta miała psa czy słonia na sztandarze nie znaczyła od razu, że mieli zwierzaka na stanie. Ot po prostu częstym motywem był szczyt namiotu zwieńczony jakimś bajerem - nie miała to raczej przełożenia na faktyczny wygląd namiotów danej orty czy na osobę dowódcy
OdpowiedzUsuńCzyli jednak był to znak heraldyczny a nie prawdziwy namiot ?
OdpowiedzUsuńtu tkwi sedno mego skonfundowania.
Pokaż obrazki przykładowe takiego sztandaru najlepiej jak są..
Zulfikar to miecz Alego - chociaż dany mu przez Mahometa więc chyba wcześniej do Mahometa należał ;)
OdpowiedzUsuńA na sztandarach rzeczywiście były namioty. Patrz tu:
http://www.learningpracticalturkish.com/ottoman-yeniceri-nisanlari.jpg
Mahomet miał podarować miecz Alemu w bitwie pod Uhud, więc może faktycznie początkowo broń należała do niego. Moja wina - powinienem to dokładniej wyjaśnić.
OdpowiedzUsuń