Popełniłem jakiś czas temu tekst o szwedzkich sztandarach, zdobytych przez wojska RON w okresie 1621-1629. Fragmenty tego tekstu znalazły się na blogu, cały ‘artykuł’ jest też do przeczytania w sieci. Niedługo jednak światło dzienne powinna ujrzeć poprawiona i znacznie rozszerzona wersja, uwzględniająca także okres 1600-1611. Na dobry początek nieco informacji z polskich/litewskich źródeł, które postaram się w miarę możliwości porównać z danymi szwedzkimi (jeżeli takie istnieją oczywiście).
Bitwa pod Wenden (Kiesią, Cesis) – 7 stycznia 1601 roku.
Raport sporządzony po bitwie wymienia 13 zdobytych sztandarów, wymieniając nawet roty które je zdobyły. 8 maja 1601 roku jeden z rotmistrzów uczestniczących w bitwie, Ostafij Tyszkiewicz, sprezentował owe sztandary na sejmie w Wilnie, prosząc jednocześnie o nagrody dla żołnierzy.
Co ciekawe, w ‘Dziejach Polski…’ Rajnolda Hejdensztejna mamy wzmiankę tylko o 11 chorągwiach. Jakoś jednak bardziej jestem skłonny wierzyć tu uczestnikom starcia…
Bitwa pod Kokenhausen (Koknese) – 23 czerwca 1601 roku.
Jedyna liczna jaką znalazłem w źródłach to 12 chorągwi wielkich u Hejdensztejna, wciąż nie udało mi się natrafić na źródło z epoki podające jakąkolwiek liczbę.
Potyczka pod Narwą na początku czerwca 1603 roku.
Jan Karol Chodkiewicz w liście do króla Zygmunta III (datowanym na 16 czerwca) napisał, że udało się pochwycić chorągiew jedną rajtarską .
Bitwa pod Paide (Białym Kamieniem) – 25 września 1604 roku.
W liście Chodkiewicza do monarchy (napisanym 29 sierpnia) znajdujemy wzmiankę o 21 zdobytych sztandarach, a także o 5 kolejnych, które uległy zniszczeniu gdyż walczyli o nie litewscy żołnierze przy podziale łupów – między rycerstwem rozszarpanych.
Bitwa pod Kircholmem – 27 września 1605 roku.
Tu źródła z epoki (raport hetmana, Carolomachia…, kronika biskupa Piaseckiego) są zgodne, wymieniając jako zdobycz liczbę 60 sztandarów. Niestety wiosną 1606 roku gros z nich uległo zniszczeniu w pożarze. Jak pisał do żony zrozpaczony Chodkiewicz najżałośniejsza mi jest pogorzenie chorągwi zdobycznych, o czem Pan Bóg wie, moja pociecho, że z płaczem do ciebie piszę. Ledwie wyratowano trzydzieści, i to pogorzałych. Jednak i z tych uratowanych tylko połowa nadawała się by je złożyć przed królem - łatają się jednak chorągwie; będzie ich z piętnaście na drążkach, a ostatek nadgorzałych położe przed Pana; a wszak wszyscy wiedzą gdzie się wzięły, i jak ich wiele było.
Starcie w okolicach Rygi, - koniec Marca 1609 roku.
Tutaj mam dane tylko z XIX-wiecznego opracowania, podającego, że Litwini zdobyli na wojskach Mansfelda aż 18 sztandarów. Bez źródeł z epoki trudno to jednak potraktować jako wiarygodne dane.
Starcie w okolicach Parnau (Parnawy) – koniec sierpnia lub początek września 1609 roku. Chodkiewicz w liście napisany w połowie września podaje informacje, że w ataku na litewski obóz Szwedzi ponieśli spore straty, min. kilku chorążych z chorągwiami legło na placu. Litwini zdobyli także szwedzki blokhauz nieopodal Starej Parnawy, gdzie chorągiew jedną wzięto.
Bitwa nad rzeką Gawią – 6 października 1609 roku.
W liście do kanclerza Lwa Sapiehy hetman Chodkiewicz opisał kolejne zwycięstwo nad szwedzką armią Mansfelda. Tym razem łupem zwycięzców miało paść 14 chorągwi.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz