Szereg trupów; nędznych, obdartych i schorzałych

W 1623 roku w Krakowie Józef Bartłomiej Zimorowic opublikował Pamiątkę wojny tureckiej w roku MDCXXI od polskiego narodu podniesioną. Niestety nie udało mi się znaleźć online tego dzieła, jednak w wydanej w 1844 roku Kronice miasta Lwowa Dyonizego Zubrzyckiego można przeczytać bardzo interesujący fragment oparty o zapis Zimorowica. Zubrzycki opisał tam powrót armii polsko-litewskiej spod Chocima, ukazujący w jak trudnej sytuacji znaleźli się żołnierze po tej jakże trudnej kampanii.

Po odjeździe królewskim[1] przedstawił się miastu okropny obraz śmierci i zniszczenia. Przynieśli królewicza[2] schorzałego w lektyce. Domownicy i giermkowie jego, niegdyś na wspaniałych koniach, wlekli się za nim pieszo. Nadciągnęło woysko, czyli jak Zimor[owic] pisze szereg trupów; nędznych, obdartych i schorzałych, którym nie wodzowie, lecz śmierć przewodniczyła. Niedobitki te schorzałe porozciągali się przed deszczem po podsieniach miasta, i po podstrzeszach, umierając przy kromce wyżebranego chleba. Zlitował się miasto kazało rozłożyć żyjących jeszcze po szpitalach, a trupów pogrzebać. Z umieszczonych w samym szpitalu ś. Łazarza umarło więcej jak dwa tysiące ludzi.

---

[1] W czasie trwania wojny Zygmunt III przez pewien czas przebywał w Lwowie, po otrzymaniu wieści o zawarciu pokoju wyruszył do Warszawy.

[2] Królewicz Władysław Waza chorował praktycznie przez cały okres kampanii.