W niniejszym cyklu chciałbym od czasu do czasu opisać pokrótce historie niektórych mniej lub bardziej znanych oddziałów z różnych armii XVII wiecznych. Na dobry początek coś z rodzimego podwórka czyli słów kilka o chorągwi husarskiej królewicza Władysława Wazy, w służbie w okresie 1626-1631.
Chorągiew ta, dowodzona przez porucznika Mikołaja Stogniewa, powstała jesienią 1626 roku w Prusach, w oparciu o chorągiew ‘dworską’ Zygmunta III, która wzięła udział w bitwach pod Gniewem. Chorągiew królewicza weszła w skład armii koronnej hetmana Stanisława Koniecpolskiego, gdzie w widzimy ją w składzie pułku hetmańskiego w każdym większym starciu wojny pruskiej 1626-1629.
W kwietniu 1627 roku bierze udział w walce ze szwedzkim zgrupowaniem maszerującym z Meklemburgii – ciąg starć przeszedł go historii jako bitwa pod Czarnem (Hammerstein). Chorągiew królewicza 9 kwietnia wchodzi w skład polskiej grupy, która niszczy szwedzką ariergardę pod Głodowem. Zapewne bierze udział w szarży na Hammerstein 13 kwietnia, kiedy to husaria zadała ciężkie straty rajtarii szwedzkiej.
Pierwszego dnia bitwy pod Tczewem , 7 sierpnia 1627 roku, chorągiew bierze udział w ciężkich walkach z rajtarią szwedzką - husaria królewicza traci w tym starciu sztandar.
Nie udało mi się znaleźć dokładniejszych informacji o udziale chorągwi w kampanii 1628 roku (wynika to zapewne z faktu, że ten rok wojny jest najsłabiej do tej pory opisany). Bez wątpienia jednak husarze królewicza dzielili z resztą armii dole i niedole owej kampanii, gdzie problemem byli nie tylko Szwedzi, ale i brak żołdu, głód i choroby. Szwedzkie źródła wskazują na obecność owej chorągwi w siłach głównych hetmana przy próbach wciągnięcia Gustawa II Adolfa do walnej bitwy – np. w sierpniu, w okolicach Grudziądza i Brodnicy.
W 1629 roku chorągiew królewicza bierze udział w przegranej przez Polaków bitwie pod Górznem. W czerwcu tegoż roku możemy zidentyfikować husarzy Władysława Wazy jako jedną z chorągwi walczących w słynnej bitwie pod Trzcianem. Jak czytamy w relacji z bitwy: Rozkazał Imść Pan Hetman chorągwiom kozackim wprzód do kornetów nieprzyjacielskich skoczyć (…) sam chorągwią swoją i Królewicza Imści przewodził.
Po zakończeniu wojny ze Szwecją chorągiew królewicza wchodzi w skład sił przerzuconych na Ukrainę. Wiosną 1630 roku walczy ze zbuntowanymi Kozakami (tzw. powstanie Fedorowicza). Kiedy nieopłacone wojsko pruskie zawiązuje, po stłumieniu powstania kozackiego, w lipcu 1630 roku konfederację pod Glinianami, chorągiew królewicza jest jedną z dwóch (obok husarskiej chorągwi hetmana) rot które nie przystępują do związku.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz