Samuel Cockburn [Coburn, Coborn, w źródłach spotykamy wiele wersji jego nazwiska] (1574-1622) – jeden z najbardziej doświadczonych oficerów szkockich na służbie Korony Szwedzkiej, walczący zarówno w służbie Karola IX jak i Gustawa II Adolfa.
Rozpoczął karierę w Szwecji ok. 1609 roku, będąc jednym z oficerów zaciągów czynionych w Anglii i Szkocji przez Jamesa Spensa. Wziął udział w kampanii moskiewskiej 1609-1610 w korpusie de la Gardie, dowodząc regimentem jazdy – jednostka ta została rozbita w bitwie pod Kłuszynem, ale pułkownik uniknął polskiej niewoli. W oparciu o nowe zaciągi angielsko-szkockie Cockburn zorganizował regiment piechoty, z którym walczył także pod komendą de la Gardie od 1611 roku. To właśnie regiment szkockiego pułkownika miał najważniejszy udział w szturmie Nowogrodu. Latem 1612 roku Cockburn został wysłany do Sztokholmu do króla Gustawa II Adolfa, by wyprosić zaległy żołd dla swoich żołnierzy i dla siebie. Pusty skarb królewski nie stać było na wypłatę, Szkot otrzymał więc w tymże roku nadanie 301 farm w prowincji Österbotten jako rekompensatę. Cockburn do 1615 roku dowodził najemnym regimentem pieszym, walczącym w ramach armii szwedzkiej w Rosji. Pod koniec 1616 roku oddział miał zostać zwinięty, jednak problemy z opłaceniem żołnierzy przeciągnęły proces (Szwedzi próbowali zatrzymać żołnierzy ‘pod ręką’ by moc ich znowu zaciągnąć). W 1617 roku Cockburn uzyskał zezwolenie na przejście na służbę moskiewską, gdzie miał wspierać Rosjan w walce z Polakami. Najwyraźniej jednak nigdy nie opuścił armii szwedzkiej - w obliczu wojennych planów związanych z Inflantami Gustaw II Adolf nie chciał pozbywać się tak doświadczonego oficera.
W 1621 roku w czasie operacji oblężniczych pod Rygą Cockburn jest jednym z najważniejszych oficerów, ze swoim zgrupowaniem obozując na zachodnim brzegu Dźwiny. Dowodzi własnym fińskim regimentem piechoty (jest też nominalnym rotmistrzem jednej z fińskich kompanii rajtarii), wraz z pozostałymi oddziałami fińskimi walczy przeciw litewskim próbom odsieczy miasta 9 i 10 września 1621 roku. Jego żołnierze obsadzają fortyfikacje polowe, które przez wiele lat miały przetrwać pod nazwą ‘Szaniec Cobrona’. Jesienią tegoż roku Szkot dowodzi zgrupowaniem kawalerii, rozbitym przez Gosiewskiego pod Kropimojzą – pułkownikowi jednak udało się unieść cało głowę z pobojowiska. Na przełomie 1621 i 1622 roku armia szwedzka kwaterująca w Inflantach zostaje zdziesiątkowana przez wybuch zarazy i fatalne warunki zakwaterowania. Wśród wielu ofiar jest i Cockburn – umiera w lutym lub marcu (duże zróżnicowanie w źródłach) 1622 roku. W 1631 roku zostaje uroczyście pochowany w katedrze w Åbo (Finlandia), skąd pochodzi zdjęcie umieszczone na początku tekstu.
Cockburn to jeden z wielu szkockich i angielskich oficerow w służbie Gustawa II Adolfa, doświadczony ‘pies wojny’ który zasłużył się w walkach z RON. Na pewno nie jest ostatnim ze Szkotów, o których wspomnę w tym cyklu…
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz