[Blogowy tydzień
z poselstwami – wpis 5/7]
Było o posłach i
poselstwach, teraz nieco szerzej o dyplomacji, do tego jeszcze coś do kącika
recenzji. Profesora Dariusza Kołodziejczaka nie trzeba chyba przedstawiać
nikomu kto interesuje się relacjami Rzplitej z Turcją i Chanatem, jest znanym i
cenionym specjalistą, publikującym tak w języku polskim jak i angielskim.
Właśnie w tym drugim języku została, w 2011 roku, wydana praca o której dzisiaj
chciałem napisać kilka słów. Chodzi o The Crimean Khanate and Poland-Lithuania. International diplomacy on
the European periphery (15th-18th century): a study of
peace treaties followed by annotated documents. Książka ta ukazała się nakładem wydawnictwa Brill –
można ją znaleźć i nabyć (w wersji drukowanej jak i e-booku) tutaj. Jest
to 47 tom w serii The Ottoman Empire and
its heritage. Jak zwykle w
przypadku recenzji blogowych najpierw nieco o konstrukcji pracy, a potem
przejdziemy do zachwytów…
Praca składa się
z trzech głównych części. Pierwsza z nich to, podzielone na trzy rozdziały,
obszerne wprowadzenie historyczne. W rozdziale pierwszym autor omawia
kształtowanie się Europy Wschodniej w latach 1240-1523, na tle zmian
geopolitycznych w regionie. W rozdziale drugim omawia relacje Rzplitej i
Chanatu w latach 1523-1671, podczas gdy rozdział trzeci omawia politykę i
relacje obydwu krajów w cieniu Stambułu i Moskwy, czyli w okresie 1671-1783.
Część druga to
podzielone na sześć rozdziałów studium dyplomacji i jej narzędzi w relacjach
Rzplitej i Chanatu. Autor omawia tu między innymi język w jakim prowadzona była
korespondencja (np. bardzo ciekawe opis kancelarii chańskiej pod tym
właśnie kątem), sposób formułowania zapisu dokumentów, procedury zawierania
pokojów i traktatów, najczęstsze motywy pojawiające się w wymianie
dyplomatycznej między tymi krajami. Znajdziemy tu też dokładny opis skąd
pochodzą zachowane do naszych czasów dokumenty, które pojawiają się w trzeciej
części pracy. Nie braknie też tu i analizy inwokacji od których zaczynały się
listy, pieczęci na dokumentach czy też monogramów władców – tak ze strony tatarskiej
jak i polskiej i litewskiej.
Jak niejaki wstęp
do części trzeciej – czyli materiałów źródłowych – znajdziemy listę władców
Chanatu, królów Polski i wielkich książąt litewskich w latach 1386-1795.
Następnie wspaniały zbiór źródłowy, czyli aż 71 dokumentów z epoki – listów i dokumentów
dotyczących traktatów, umów i tym podobnych, w okresie 1461-1742. Mamy je
zawsze przedstawione w zapisie oryginalnym, ewentualnie zachowanym tłumaczeniu
na język odbiorcy. Oprócz tego wszystkie materiały źródłowe w językach innych
niż łacina są dodatkowo przetłumaczone na język angielski. Wszystkie dokumenty
opatrzone są informacją bibliograficzną, mówiącą o wszystkich zachowanych kopiach;
autor opracował je bardzo dokładnie, stąd też nie brak tu przypisów wyjaśniających
różne aspekty przedstawione w dokumentach.
Do tego na końcu
pracy mamy jeszcze zbiór fotografii oryginalnych dokumentów, wybraną
bibliografię, a także dwie mapy. Mamy tu do czynienia z ogromnym tomem (ponad
1000 stron), wspaniale opracowanym i będącym niesamowitą skarbnicą informacji
na tytułowy temat. Nie jest to oczywiście praca ‘do poduszki’, zdecydowanie
jest to tom do którego można wielokrotnie wracać, znajdować w nich nowe
interesujące materiały czy zapisy źródłowe. Dla kogoś kto interesuje się
dyplomacją i polityką międzynarodową w regionie w omawianym okresie to wręcz Święty Graal. Czy ma jakiś
mankament? Niestety, biorąc pod uwagę wielkość tomu i wydawcę, cena tej pracy
jest dla wielu zainteresowanych mocno zaporowa, niemniej jednak jeżeli ktoś ‘siedzi’
w temacie, to warto sobie nieco na nią zaoszczędzić i dodać do kolekcji.
Końcowa ocena
[według rankingu – trzeba mieć – można mieć
– lepiej odpuścić – zdecydowanie unikać] to oczywiście trzeba mieć. Książka jest naprawdę niezwykle ciekawa, temat
wspaniale opracowany przez wybitnego specjalistę, który bardzo dogłębnie zbadał
tematykę.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz