Raytarowie pod (a raczej przed) Beresteczkiem

Zupełnie nie wiem jak to się stało, że na blog do tej pory nie zawitał Stanisław Oświęcim i jego Dyaryusz 1643-1651. Biję się w piersi i błąd od razu naprawiam, toż to wspaniałe źródło niezwykle interesujących informacji. Na początek to co (rajtarskie) tygrysy lubią najbardziej, czyli popis części rajtarii koronnej przez bitwą pod Beresteczkiem. Rzecz dla mnie wręcz fenomenalna, bo nie tylko wymienia ilość kompanii/chorągwi, ale i ilość koni w każdej jednostce. Zapis nazwisk może być czasami dość mylący (używam dostępnego online wydania z 1907 roku), ale jako źródło jest to bezcenne. Można dzięki niemu zauważyć, jak drastycznie różniła się etatowa i rzeczywista siła jednostek rajtarii w 1651 roku.

Raytarya.

Regiment K-cia Bogusława Radziwiłła, Koniuszego W. Ks. L.

Prowadzono koni czterech jezdnych, za niemi trębaczów sześć[1].

Kapitani tego regimentu:

Butler – koni 134

Ternhausen – koni 93

Kamher –koni 90

Bokum – koni 90

Perbant major – koni 84

Debiński  -koni 96

[łącznie koni] 587[2]

K-cia Kurfirszta Brandenburskiego [Fryderyka Wilhelma]

Walrat – koni 88

Zygmunt Dynhoff[3] Starosta Bydgoski - koni 87[4][5]

Regiment Pana Maidla[6]

Kompania samego Pułkownika –koni 37

Sakien – koni 48

Ostan – koni 79

Metz – koni 63

[łącznie koni ] 227[7]

Ten regiment całe zimową wojną zrujnowany.

[Samodzielne kompanie/chorągwie]

Stanisław Denhoff, Starosta Wieluński  - koni 192[8]

Bogusława Leszczyńskiego, Podskarbiego Koronego [oficer dowodzący oddziałem] Slichtink – koni 107[9]

Regiment Pana Wajera[10], Wojewody Malborskiego

Szawgotz[11] – koni 114

Ful – koni 91

Gieral, oberster wachtmagister[12] - koni 78

Zawacki  -koni 71

Zernitz  -koni 81

[łącznie koni] 435[13]

---

[1] Mowa tu więc o poczcie księcia jako nominalnego dowódcy regimentu.

[2] W tym okresie regiment miał etatowo 800 koni.

[3] Denhof/Denhoff.

[4] W tekście pod chorągwią Walrata, co mogłoby wskazywać (błędnie) że to druga chorągiew Fryderyka Wilhelma.

[5] Etat 100 koni.

[6] Jana Maydla.

[7] Regiment miał przez cały 1651 rok etat 600 koni (sic!).

[8] Skwadron o etatowej sile 250 koni.

[9][9] W innym miejscu opisani jako rajtarów dobrych sto.

[10] Jakuba Wejhera.

[11] Prawdopodobnie Jan Udalryk (Ulryk?) Szaffgoc, który w 1652 roku miał otrzymać indygenat w nagrodę za służbę wojskową.

[12] Czyli major…

[13] Także przez cały 1651 rok regiment o etacie 600 koni.