Nago (ale w ostrogach?) na koniu biegać

1 czerwca 1623 roku Stanisław Stroynowski, pułkownik Jego Cesarskiej Mości, dowodzący zgrupowaniem lisowczyków, wydał w obozie pod Głogowem artykuły wojskowe. Regulował w nich wiele aspektów  służby swoich (z reguły dość niesfornych) podkomendnych. Poniżej wypisałem kilka co ciekawszych punktów, którymi zajął się Stroynowski:

Punkt 37 mówi o rabunku koni i dóbr na terenie Polski:

A iż wiele się takich znajduje, którzy na karb towarzystwa wojskowego panom swym lubo komukolwiek inszemu w ojczyźnie konie kradną, przeto ktokolwiek by, obywatel Korony Polski, lubo sam przez się, lub przez plenipotenta swego, konia albo cokolwiek swego ukradzionego, albo gwałtem wziętego w wojsku poznał, a instancyą uczynił, tedy takowy oskarżony a przekonany jako złodziej sromotnie ma być gardłem[1] karany, a jego wszystko na kościół oddane.

Punkt 40 dotyczy dość specyficznego zachowania po przedobrzeniu z alhokolem…

Kto by się zaś ważył na wstyd wojskowy w rynsztokach siedząc pić na ulicy, albo w koszuli, a tym bardzi nago na koniu biegać[2] i insze podobne temu hultajstwa płodzić, jeśli pacholik, jawnie ma być na ulicy kiejami bity, a jeśli towarzysz, czterdzieści złotych, jeśli porucznik, ośmdziesiąt, a jeśli rotmistrz, sto poeny wojskowy ma nie odchodząc od sądu odliczyć i nadto w kole swej chorągwie towarzystwo przepraszać za to, co im wstyd uczynił.

Mój ulubiony zaś, to punkt 41:

Ktokolwiek by na wstyd wojskowy pod chorągwią w wierzchnim jakimkolwiek stroju, prócz polskiego, a osobliwie w kieckach, w płaszczach, albo w czapkach białogłowskich jechał, jeśli towarzysz [to] traci poczet, a jeśli pacholik [to] pod chorągwią kiejmi ma być bitwy. Gdyż takowe, prócz polskiego, stroje wstyd wojsku czynią i dla kilku wszystko wojsko za łupieżne poczytana bywa. 

---

[1] Karą śmierci.

[2] Podkreślenie moje…