poniedziałek, 5 marca 2012

Summa levitas narodu naszego

Bardzo ciekawy opis pochodzący z pamiętników Paska, dotyczących wyglądu żołnierzy z dywizji Czarnieckiego po powrocie z wyprawy duńskiej. W roku 1660 tak oto mieli wyglądać weterani pana Stefana, przynosząc nouvelle couture w szeregi armii koronnej:
Do króla żołnierze wstępowali in veste peregrina [w stroju cudzoziemskim], postroiwszy się ładnie, żupan z drelichu, kontusz także z drelichu, jupka z rajtarskiego koletu, sztywle z niemieckimi cholewami prawie do pasa, kontusz po kolana. (…) Butów też tam polskich nie było, bo wojsko komunikiem poszedłszy, każdy w tych puścił się, co je miał na nogach, a nie mogły być tak trwałe, żeby przez ten wszystek czas dosłużyły do powrotu za granicę. Ten tedy strój obrócił się w modę, że zaraz suknie, choć najpiękniejsze, kazano robić krótkie i buty, choć polskie, to z długimi cholewami, z podwiązkami, które były srebrne, złote, rubinami, dyjamentami sadzone, na jakie kogo mogło stać. I dlatego żeby widziano podwiązki, to już i suknią krótko kazano robić, a wraz się tego wszyscy chwycili, nawet i szewcy, krawcy. Bo taki zwyczaj u nas w Polszcze, że choć kto suknią na nice wywróci, to mówią, że to moda, i potem ta moda ma wielką komplacencyą u ludzi, póko nie przyjdzie do prostych ludzi. Co ja już pamiętam odmiennej coraz mody w sukniach, w czapkach, w butach, szablach, w rządzikach i w każdym aparacie wojennym i domowym, nawet w czuprynach, gestach, w stąpaniu i w witaniu, o Boże święty, nie spisałby tego na dziesięciu skórach wołowych. Co jest summa levitas [największa lekkomyślność] narodu naszego i wielka stąd pochodzi depauperatio [zubożenie].

4 komentarze:

  1. A hard read but a good read all the same, google translate can be an arse sometimes....

    OdpowiedzUsuń
  2. 17th century Polish is 'no go' for translator, too many words cannot be recognised and translated. I'm too lazy though, to make entries in both languages, sorry for that :)

    OdpowiedzUsuń
  3. "in veste peregrina [w stroju cudzoziemskim]"
    A nie przypadkiem [w stroju podróżnym]?

    Nawiasem mówiąc - to świetnie ilustruje fakt, że kiedyś moda zmieniała się równie często jak dziś. A wiele opracowań pokazuje uniwersalne "stroje z XVI/XVII wieku"...

    OdpowiedzUsuń
  4. Użyłem tłumaczenia Romana Pollaka, który opracował wydanie z 1987 roku.

    OdpowiedzUsuń