List of most of the regiments who advanced first into Polland

Jako że ostatnio sporo siedzę nad szwedzkimi regimentami z okresu Potopu (pozdrowienia dla Marcina Gawędy!) pozwolę sobie powrócić do jednego z moich ulubionych pamiętnikarzy z epoki, czyli Patricka Gordona. Poniżej lista większości regimentów które jako pierwsze wkroczyły do Polski, w ramach korpusu feldmarszałka Wittenberga. Jako że Gordon czasami przekręca nazwiska lub pewne rzeczy wymagają wyjaśnienia pozwolę sobie to i owo dopisać w przypisach. Tłumaczenie z angielskiego mojego autorstwa, więc jeżeli coś jest niejasne proszę dać znać – postaram się podać brzmienie oryginału.

[Regimenty] jazdy:

Curd Christoph, Graf von Konigsmark[1] – 9 kompanii

Graf[2] Pontus de la Guardie, pułkownik – 9 kompanii

Generał major Betker[3] – 10 kompanii[4]

Christian von Bretlach[5], pułkownik – 9 kompanii

Hertzog Frantz Hartman von Saxen Lawenburg[6] - 4 kompanie[7]

Major Schlachte[8] – 1 kompania

Major Broberge – 1 kompania[9]

[Regimenty] piechoty:

Feldmarszałek Wittemberg – 10 kompanii

Generał major Wurtz[10]-  8 kompanii

Generał major Horn[11] – 8 kompanii

Graf von Hanaw[12] – 8 kompanii

Pułkownik Fabian de Versen[13] – 8 kompanii[14]

Graf Oxenstern[15] – 6 skwadronów

Podpułkownik Ludwig[16] – 5 kompanii

Wszystkie te [regimenty] zaciągane były w regionach Bremy i Werden, Hamburga, Lubeki i okolicach, poza [regimentem] Wittemberga.

Koło Wolgast lądowały regimenty Uppland[17], Wschodniogocki[18], [pułkownika] Sinklera[19] i [pułkownika] Baniera[20], także pułkownika Larkina, wszystkie konne; pułkownik Larkin[21] dowodził Zachodniogockim[22] [regimentem jazdy]. Pułkownik Fabien Barnes[23] oraz pułkownik Taube[24], major generał Muller[25], pułkownicy Engell[26], Rosa[27], Bowrman[28] i wielu innych nadciągnęło później, o których nie jestem w stanie napisać. Król [Karol X Gustaw] wydał patenty na skompletowanie armii [składającej się] z 40 000 ludzi.

Bibliografia:

J. Levin Carlbom, Om Karl X Gustafs polska krig och öfvergången till det 2. sundskriget Karl Gustaf Wrangel, 1654-58: Krigsmakten till lands och sjös. Försvaret hemma och ute i provinserna, Göteborg 1905

Julius Mankell, Uppgifter rörande svenska krigsmagtens styrka, sammansättning och fördelning sedan slutet af femtonhundratalet, Stockholm 1865

Diary of general Patrick Gordon of Auchleuchries 1635-1699, volume I: 1635-1659, Dmitry Fedosow (red.), Aberdeen 2009

---

[1] Hans Cristoph Köningsmarck

[2] Hrabia

[3] Hans von Beddeker (Böddeker)

[4] Jego regiment miał 8 kompanii

[5] Krystian von Pretlach (Bretlach)

[6] Franz Erdmann Sachsen-Lauenburg

[7] Regiment miał 8 kompanii

[8] Tego oficera nie udało mi się zidentyfikować

[9] Prawdopodobnie Frans von Brobergen, podpułkownik w regimencie rajtarii Jakoba Johana Taube

[10] Paul Wirtz, późniejszy komendant Krakowa

[11] Bengt Horn, regiment to Drottningens Livregemente till fot czyli gwardia piesza królowej

[12] Ten oficer to zagadka, póki co nie byłem w stanie go zidentyfikować

[13] Fabian von Fersen

[14] Miał patent na 8, udało się wystawić 6 kompanii

[15] Gustaf Oxenstierna dowodził szwedzkim (krajowym) Hälsinge regemente więc raczej nie o niego tu chodzi.

[16] Z dużym znakiem zapytania, ale może chodzić o regiment płk. Kristiana Ludwiga von Kaklsteina. Póki co nie byłem w stanie odnaleźć podpułkownika o nazwisku Ludwig.

[17] Upplands ryttare pod płk. Johanem Mauritzem Wranglem

[18] Östgöta kavalleriregemente

[19] David Sinckler (Sinclair) dowodził regimentem najemnym złożonym w większości ze Szwedów

[20] Gustaf Adam Baner dowodził regimentem Kunglig Majestäts Drottningens Livregemente till häst czyli regimentem rajtarów królowej. Jednostka została jednak szybko rozwiązana, a tytuł przeszedł na inny regiment

[21] Coś tu Gordon pomylił, gdyż regimentem tym dowodził Lars Kruss

[22] Västgöta kavalleriregemente

[23] Fabian Berends stał na czele fińskiego regimentu dragonii

[24] Jakob Johan Taube

[25] To było ciekawe do znalezienie. Muller otrzymał patent na 8-kompanijny regiment rajtarii, ale oddał go pułkownikowi Jeanowi Otto de Wahlowi (Duwallowi), więc regiment występował pod nazwiskiem nowego dowódcy.

[26] Joakim lub Hans Henrik – każdy z nich dowodził skwadronem/regimentem rajtarii

[27] Być może Johan von Rosen, dowodzący rajtarami kanclerza

[28] Kasper Borneman (Bornman)