Dukaty króla Jana

Jan III Sobieski niezwykle ofiarnie zaangażował się w przygotowania do odsieczy Wiednia w 1683 roku. Poniżej ciekawe zestawienie wydatków z prywatnej szkatuły monarchy w obliczu wyprawy wiedeńskiej. Władca głęboko sięgnął do własnej kiesy by wystawić wojsko na wyprawę wiedeńską, wypłacając:

1) zaliczki w czasie zaciągu armii - 110 000 zł – był to suma którą król przeznaczył na zwiększenie (z 9 do 22 zł/żołnierza) jednorazowego dodatku dla nowozaciężnych żołnierzy piechoty

2) koszt zaciągu kozackiego - 95 551,20 zł

3) fortyfikowanie Lwowa a także mniejszych miejscowości pogranicznych (Brody, Złoczów, Żółkiew) – kwota nieznana

4) oddziały wojskowe JKM (gdzie był tytularnym rotmistrzem):

- koronna chorągiew husarii JKM

- litewska chorągiew husarii JKM

- koronna chorągiew husarii królewicza Jakuba

- koronna chorągiew husarii królewicza Aleksandra

- koronny skwadron arkebuzerii JKM

- koronna chorągiew pancerna JKM

-litewska chorągiew pancerna JKM

+ jednostki autoramentu cudzoziemskiego, za które nakłady bez wątpienia zwróciły się po zapłacie żołdu:

- koronny regiment gwardii pieszej JKM

- koronny regiment gwardii pieszej królowej

- dwa koronne regimenty dragonii JKM

[nie mam danych o oddziałach litewskich, a pewnie i takie były]

+ oddziały prywatne(przyboczne):

- chorągiew janczarska

- kilka chorągwi jazdy (nie mam dokładnych danych)

Profesor Jan Wimmer w pracy 'Wiedeń 1683. Dzieje kampanii i bitwy' [Warszawa 1983] ocenia że prywatne wydatki króla w tej wyprawie znacznie przekroczyły 500 000 zł. Taka suma robi wrażenie, gdy dla przykładu podamy, że w tym czasie koronny czy litewski husarz miał 204 złotych rocznego żołdu, pancerny 168 zł/rocznie a koronny dragon 224 złotych. By ukazać szerszy obraz – łączny koszt sfinansowania armii przez Rzeczypospolitą miał w 1683 roku wynieść około 11 milionów złotych.

Na pewno w sporym stopniu Jan III odbił to sobie bogatą zdobyczą pod Wiedniem, a i z cesarskich czy papieskich subsydiów grosz jakowyś zasilił jego kiesę, niemniej jednak należy podziwiać przykład jaki władca dał swym zaangażowaniem w organizację i przygotowanie wojsk.